Saturday, February 1, 2020

JANUARY THLA CHHUNGA MZP CHETVELNA LANGSAR ZUAL TE

January 2020 chhung a MZP General Headquarters chetna langsar zual te:-

1. 6.1.2020: Pu Peter Chhangte V/P leh Pu Andrew F. Lalramnghaka Treasurer te Pang Zirlai Pawl (PZP) Conference hmanpui turin Chamdurtlang an pan.

2. 7.1.2020: Executive Committee bawhzuiin Pu C. Lalrosanga MP (Ls) chu CAB a thlawp avangin, Mizo pawndum nen Lengpui Airport-ah hmuah a ni.

3. 8.1.2020: Pu B. Vanlaltana, President chu Young Chorei Association khawmpui leh Zo Kutpui hmanpui turin Tripura a pan.

4.  9.1.2020: NESO huaihawtna leh NE State dang te rualin CAB dodal nan Aizawl khawpui chhungah, "Black Day" hman a ni a, puan dum hmun engemaw zatah tar a ni.

5. 16.1.2020: Pisapui hawn a ni a, Executive Meeting neih nghal a ni.

6. 17.1.2020: Tuikuk in Mizo (A. Lalrawnliana) a thah avangin, tawrhpuina leh ralna nei turin Pu Lalnunmawia Pautu G/S leh Pu Chinkhanmanga Thomte Fin. Secy.  ten Bungtlang 'S' an pan.

7. 20.1. 2020: Pu B. Vanlaltana President leh Pu Jacob Lalmuanpuia AGS te Sawleng hruaitu Rosangliana (Tea) nupui neih naah an kal.

8. 21.1.2020: Pu Peter Chhangte VP chu, Ranglong Khohui Festival hmanpui turin Tripura a pan.

9. 27.1.2020: Extended OB Meeting neih a ni.

10. 28.1.2020: NGO Coordination Committee meeting CYMA Office-ah neih a ni.

11. 29.1.2020: ILP Check runpui neih a ni a. ILP neilo mi 61 man chhuah a ni.

12. 31.1.2020: 8th Schedule chungchangah Consultation Meeting neih a ni a, a hlawkthlak hle.

Tuesday, March 5, 2019

ZO NATIONALISM

(Zoram Ni : March ni 5, 2019 (Thawhlehni)








- Lalnunṭawma Fanai, 
         Adviser MZP 

 Ṭhian duh takte u, Mizo hnam tana Ni pawimawh bikah hian hnam hmangaihna chibai ka buk a che u. Vawiin ang hun pawimawh bikah hian Zofa ten mithiam tia kan sawite thusawi leh thu ziak ṭha tak in lo ngaithla tawh ṭhin tih ka hria a. Engtik lai maha mithiam ni ve ngai lo thusawi ngaithla tura hei chen in la ṭhu hi in zahawm ka ti a, ka inthlahrung viau mai. Kan hruaitute hian mithiam dang an remchang lo zel niin an sawi a, ka koah a tla ve ta si a,  "Sakeibaknei thi ai chuan Ui nung takngial pawhin ṭangkaina a nei zawk," a tih ang khan ka lo ding chhuak ve ta mai a nih hi. A tam zawk chu zirlai in ni tih ka hria a. In nakin hun rei lo têa ei in zawnna kawng tur emaw, tun kum 10 hnua chhungkaw nuam zawk dina in hausakna kawng tur emaw, mite hriat hlawh leh langsar ni tura in kalkawng kawh hmuh tura lo ding chhuak ka ni lo a. Mittui nena zin kawng harsa leh khawharthlak zawh ngai, hnam thuthlung innghahna thu leh kan hnam kal zel tur thlirpui tur che-u-in kei hi ka lo ding chhuak a ni a. March ni 5 hi kan hnam tana Ni bik a nih miau avangin nangni nena hun pawimawh rei lo tê kan hman ho tur hi dawhtheihna nen min hmanpui turin ka sawm hmasa duh che u a ni. 

Mizo hnam zinkawng hi thlir kir ila, hnam lirpui nghin thu, kan thinlung pheka inziak reh thei tawh lo tur chu Zofaten Zalenna an sualna kha a ni. He hun hriatreng tlâk hi vawiinah hian hun ralmuang tak hnuaiah ṭhangthar ten kan thlir kir a, boruak dai leh nuam tak hnuai aṭangin ṭhenkhat chuan kan hnam tana zalenna sualtute tawrhna lam aiin, an dai pelh lai kan la vawng lek lekte hian ka hria, chu chuan min ti lungngai ṭhin! Zalenna famkim nei leh tura hnam rahbi an tuk ṭan lai khan, kha hnam movement a a meizanghlaptute khan harsa an ti ve hlein ka ring a, ro harsa tak tak an relin an lu pawh a hai ve hlein ka ring ṭhin. Hetiang hi an bul ṭan dan a nih ve miau avangin ram ralmuang tak leh nun zalen tak hnuai aṭanga hnam zalenna sualtute chet fuh tawk lohna tuipui lutuk hi ngaihnawm lohna chin a awm ṭhinin ka hria. Khawvel hian an hnam tana zalenna suala beitute hi an dah tê ngai lo tih hi sawi nawn hmasak a ṭulin ka hria.

Vawiinah lokal ṭhangthar hawi zau zawkte u, Mizo hnamin mahnia ro a inrel theihna tura hnam tana thisen chhuaka zalenna sualtute ngaisang turin ka sawm duh che u a, hnam tana lei daia an nunna hlan a; martar-te thisen zah thiam ṭhangthar ni turin ka sawm duh bawk che u a ni. Khawvel hnam dangte kiangah pawh, 'Keini chu zalenna sual hnam kan ni a sin,' tia chhuang taka zalenna sual hnam kan nihna hi aupui turin ka ngen duh che u a, mahnia ro inrel ram ni tura kan mi hmasaten an lo beihna kha kan nationalism laimu zing a mi a nih avangin engtik lai mahin a tê thei lo.  An in leh lo, an neih rosumte kalsanin he hnam tana zalenna sualin an thisen a far a, lei daiah ram tan nunna an lo hlan a nih kha.

Lance Corporal Rosanga chuan, "Bahra khur bula Zihnghal kung chu ṭhu titihin ka ngheng a. Thluma chu ka han thlir ṭhin a, a hliam a nat em avangin a tuar chhuak zo dawn lo tih a lang chiang si a, ka khawngaih lutuk chu ka mittui a rawn luang a, Thluma'n a hmu ang tih ka hlau si a, lehlam ka hawi a, "Thluma, lungngai reng reng suh aw, Mizo tlangval i nih kha' ka ti a. U Ngura nena kan kalsan dawn chuan ka han hawi kir a, Thluma chuan mu chungin a ban a rawn vai lap lap a, bân ka han vai ve a. Ka hawi kir thuai a, mittui tla chungin kan kalsan ta a ni," tia he hnam tana nunna hlantu hnam sipai chanchin hi en ila, an tih tak takzia kan hre tharin ka ring. 

Vawiinah hian zalenna sual ram mut tur a awm tawh lo tih kan hria a, mi nawlpui hian thisen chhuaka tawrhna tur pawh kan nei tawh lo a ni mai thei e. Mahse, Zo hnamin khawvelah keimahni thua par kan chhuah a, keimahni thu anga ro kan inrel theih nan leh kan lei hnuai hausakna leh keimahni ei tur te, kan thawmhnaw hak tur leh keimahni hmanga khawvel mite hmaa Zofate khawvel kan din theihna atana tuartute thlarau hian min la chenchilh reng a. Vawiina kan hnamin chhan a ngaih changin min fuihphurtu lo ni se, kan bânte min vai tirin, kan Kê-te chak zawka min pentirtu lo ni mawlh rawh se. 

Hnamin chhan a ngaih lai hian, Mizo nulate zingah, 'Kei chu hmeichhe awm nem ka ni si a', tih ngaihdan nei kan awm em? Hnam tana pen chhuah a ṭul lai hian, Mizo tlangvalte hian a pa hlanga feh chhuah ai chuan, Mizo nula rim hre phaa hnam kan hmangaihna lantir hi kan chak ve teh a nia. Hmeichhe hmuh laia inti pa taka tlangsam bawh êng ṭhin Mizo mipa naupangte tho kha kan ni a, engvangin nge in fuih phurna hnuaia hnam chhana pen chhuahte hi kan chak loh ngawt ang ni? 

Kum 50 liamtaah khan, Mizo nulate khan he ram zalenna sualtu Mizo tlangvalte hnenah, "Kan tuisik no khat chauh tal hi khawngaih takin min han insak teh u," tiin zanlaiah Lalṭin khaiin hnam sipaite kha a rukin tuisik an lo pe ṭhin asin! Chu mai a la ni hleinem, "Ram leh hnam tana kan tih theih ve tawk alawm" tiin khua aṭangin hnam sipaite camp-ah buhthleisak turin Mizo nulate kha an lo feh chhuak ṭhin a nih kha. Chu mai a la ni hleinem, Hnam sipai ten hliampui tuara ram daia an mut lai khan, Aizawla doctor pakhat chu enkawl turin ngenna lehkha pek a ni a. Boruak ralṭit thu leh a hlauhawmzia sawiin a kal ngam lo a. Indona boruak rit tak leh a ralṭit dan ngaihtuah chuan a chhuanlam siam hi a pawmawm viau mai. Mahse, ṭanpuitu a lo lang a, chu chu Mizo nula Nurse Thansiami a ni. Ani hian hnam sipaite hliam tuar bawihsawm turin, chhuanlam siamin Casual Leave a la a. Ama pawisain damdawi leh ṭul pawimawhte a lei a, hnam sipai hliam enkawl turin a kal lui a nih kha. 

Heng hnam tana tuartute tawrhna thu kan sawi vang hian, vawiinah hian sorkarna chelh mek MNF party a awm turin tumah kan insawm lo. Lehkha zirlai nih laia political party a lo luh thawt thawt pawh a ṭul hek lo. A pawimawh zawk chu hei hi a ni ; heng Mizo hnam tana martarte leh hnam sipaite hi Zo Nationalism siamnaa a zar peng pawimawh an nih miau avangin kan sorkar neih mek hian an hre zui zel dawn em? tih hi en zui zawk turin ṭhalaite ka sawm duh che u a ni. 

He hnam hmangaihna rilru avang hian kan hnam pasalṭhate chawimawi tumna pawh dodal a lo ni tawh tihte pawh sawi thar a ṭul leh ta. August ni 18, 2016 khan Union minister of state for Railways Rajen Gohain a hoin, Ailawng khuaah Mizo pasalṭha huaisen Khuangchera chu India Freedom Fighter tia chawimawi tum a ni a, nasa takin kan zirlai pawlten an dodal a nih kha. Khuangchera khan mahnia ro inrel rama kan awm lai daih tawh khan, vai lian laka Mizo hnam tan a nun a hlan a. A ram chhan he ram hi a ni a, a chhan hnam chu he hnam hi a ni tih hre thar ila, 'Sawi nawn leh rawh, min hrilh leh rawh, Mizo hnam chhantu huaisen Khuangchera tawrhna kha," tiin kan au thar leh ta a nih hi.

Heng rilrute avang hian Zophaiah khan, vawiina kan MZP hruaitute leh hnam hmangaitute thisen hial a chhuak a ni tihte hi sawi zawm ka duh a. Chhantu nei loin mangangin an rum a nih kha! Thlala thiamte thlalak hi ka en tam ve ta khawp mai a, nun ti hlim chi te, thin ti rim chi te, phurna min siam chite leh a ṭha zawng leh chhe zawng nghawng theite a ni. Hnam hmangaihna leh hnam din chhuahna tur leh chu 'hnamte' awm khawmna tur ram a him theihna hi nationalism chhung a mi vek a nih avangin, ram chhan tura MZP hruaituten thingzai pu chunga silai keng Assam sipaite awmna lam hawia kan ram chhunga Zofate Chawlhbûk sak tuma ke an pen lai thlalak kha ennawm ropui berte zing a mi a niin ka hria. 
 'Any Mizo' tih zawha bracket chhunga 'Lushai' tih awm hian kan hnam nun a ti buai mek a, he Scheduled Tribe List hi kum 1950-ah siam a ni a, kum 1956-ah ammend a ni leh bawk. He thil hian vawiina kan hnam nun a chawh buaina lai a awm fo mai. Scheduled Tribe list-ah hian kan hnam tana ngaimawhawm tak a awm a, chu chu 'Any Mizo' tih chhunga (Lushai) tih inziak hi a langsar zual a ni. He thu hian Mizote zingah rilru sir he min put tir phahna a awm nia ngaihtheihin engemaw sawi a awm leh ṭhin. He list dik tawk lo hi kan hnam tan hling a tlingin ka hria. Mizoram pawna Zofate kianga hun ka lo hman chang pawhin, heng thute hian kan unau ṭhenkhatte a lo hliam na hle tih ka hre fo mai a. Hrehawm ka ti a, a ching fel theitu nih a, an chil per a liam ruala chinfelsaktu nihte hi ka châk ṭhin a, kan sûm a tê si a nih hi. Mahse, vawiina kan ṭhalaite hian hei hi i hria ang u. India danpuia kan hnam dinhmun ziah a nih lai khan, India hi ram zalena a awm hnu lawk a ni a, kan awm dan ziaka dahtute khan min hre chiang tawk lo a ni mai thei. India danpui Schedule tribe list-a kan dinhmun ziaka awm hi kan hnam nihna a ni lo a, kan awmdan ziaka an dah hi kan nih dan a nih miau loh avangin kan hnam lungrualna leh hnam insuihkhawma kawng kan zawh lai mek ti chhetuah i hmang lo ang u.
  
He Zo Nationalism hian do a nei ṭhin. A chang chuan development-te hi a do a ṭul ṭhin. Hmasawnna hming pu hian kan hnam nun leh a par chhuahna tur a dip ral dawn a nih chuan chu hmasawnna chu kan hnam tan a him lo tihna a ni a, lo lawm huam tur a ni lo mai thei. Khawvel hi nasa taka suih tetin a awm tawh a. Hnam dang nena inpawhna pawh a nasa tulh tulh dawn. Chutiang karah chuan hnam dang huat leh hmelmaa en tura inzirtirna lam aiin, kan hnam nihna kan chhuanna leh par tir tura kan rilru kan siam a pawimawh zawk. Hnam himna thu te, khawvela kan hnam kal zel dan turte sawia boruak ṭang deuh a awm chang hian, mi ṭhenkhat chuan ṭha taka lehkha zir turin zirlaite an lo fuih ve chhen ṭhin. Kan hnam nun inrelbawlna leh himna thuah hian lehkha zir san leh officer lian nih hi a zar peng pawimawh pakhat a ni zawk. Hnamin chhan a ngaih lai hian, zirlai zawng zawng hian kut kuangkuahsanin lehkha zir ringawt hi ngaihtuah suau suau ila, vawiina kan hnam himna hi char ngai khawpa a khik nasat zual hle ka ring. MZP kaltlanga hruaitu hmasate leh zirlai chhuan thar lo chhuak zelte hnathawh zara kan hnam himna hi i hmuh hmaih lo ang u.  

He Zo nationalism vangte hian alawm, ṭhahnemngai taka 'Zo thuam aia pawimawh hmasa Zo rilru' titea kan lo au ṭhin ni. Kan Zo thuam hrang hrangte hi 'Zo nationalism banner' mai a ni a, a chhung aṭanga Zo nationalism-in a awp hmasak tur a ni ang. A hmasa zawk tur chhungril lama hnam hmangaihna rilru a baptisma chang hmasa lo a, Zo thuama incheina ringawta kan tawp a nih chuan, kan hnam hian thui a kalin ka ring lo. I ngaihtuahho teh ang u. 

Kan hnam innghahna hnukpui kan 'nationalism' hi chak zawk leh zau zawka kal tir tur chuan Zofate hi zai khata kan luan thiam a pawimawh a, chu insuihkhawmna chu nationalism siamtu pawimawh tak pakhat a ni. Mahse, he insuihkhawmna kalkawng kan zawh mek hi a chang chuan a va hautak ṭhin em! He kawng harsa leh pik paktlang tur hian eng ralthuam mah kan nei ngai lo, mite chung en leh zah kai kan ni ngai hek lo! Mizo hnam hmathlir nei chungin kan ah lai zawng nen kan feh chhuak ve a, 'Saw ta êng saw i hmu em?' tiin kan au ve ṭhin a, a chang chuan kan nu leh pate rual meuh pawh hian an hrethiam si lo. Kan tlângauna thute chu kawlkilah a thâm ral a, luipuite chuan a luan ral pui ṭhin! Kan rilru a rûm a, tlawm zawkah ṭan a ngai a ni tih hriain ngawih chuh zawkahte kan ṭang ṭhin a nih kha. A chang chuan he insuihkhawmna ṭhang pik vai kiangtu nih hi 'eng nge maw a ṭul bikna le?' tih vawng vawng changte a awm ṭhin. Vawiina ṭhalaite hian kan hnam nunah hian chinfel ngai lian tak kan hmachhawn mek tih hi hria ila, he Zofate insuihkhawmna kalkawng sial tur hian kan rilru lama 'hnam hnatlang' nei turin ka sawm duh che u a ni.  

He Zofate insuihkhawmna zinkawng hi hmanhmawh taka zawh chi a ni lo a, dawhtheihna nei lo leh rilru zim tak pua zawh chi pawh a ni hek lo. Zofate insuihkhawmna hi dodalna kara kalpui a lo ni tawh a, kalpui zel tur chi a ni zawk. Dotu leh beitute awm mah se, kan hnam innghahna hnukpui peng pawimawh tak a ni tih kan hriatna hian min ti huaisen tlat zawk rawh se. Lal Isuan Jerusalema chanchin ṭha hril ṭan tur a nih thu a sawi bawhzuitu a zirtirte ngei pawh khan harsatna an tawk nasa hle tih kan hmu. Petera leh Johana phei chu Sanhedrin hmaah hruai hial an ngai a nih kha. 
 Mahse, tihduhdahna leh vauna karah pawh 'chanchinṭha goal' chu an hre chiang a, vau zam theih an ni lo! Keini pawh hian Zofate insuihkhawmna kawngpui kan zawh mek lai hian, diriamna te, ṭul lo tihna te, reh bun chin neitute aṭang thlengin dodalna kan tawk a ni thei e. Mahse, kan 'goal' chu pum khata kan awm hi a ni tih hre chiang ila, kan tana hunbi te ruat a, kan awmna tur ramrite min khamsaktu Pathian hian hnamah min din a, he hnam hmathlir hrang hrangte siam tura kan thawh chhuah hi a duh zawng a nih ring chungin, saw.... ta êng lam saw i thlir zel ang u. 

Ka lawm e.

ZORAM NI THUCHAH

(Mizo Zirlai Pawl Gen. Headquarters bultum Zoram Ni March 5, 2019-a Kolasib Headquarters MZP, Kolasib hmaa Pu. J. Lalṭhafamkima Commandant 1st IR Battalion thusawi).

  February ni 28, 1966 ah Mizo National Army (MNA) chuan India Sorkar lakah lungawilohna lantîrin Mizote dikna chanvo ngaihthaha a awm chu a do ta a. Zoram pumah buaina a chhuak ta a. Indira Gandhi kaihhruai India Sorkar chuan hmun danga a khua leh tuite chunga a la tih ngai reng reng loh leh tun hnu pawha a tih leh tawh ngai loh thil râpthlâk tak chu a khua leh tui Mizote chungah a ti ta a ni! 
   Chutichuan March ni 5, chawhma dar 11:30 ah Indian Air Force indo thlawhna (fighter) "Toofan" (Hindi ṭawnga Hurricane tihna) leh "Gnat" hmangin Machine Gun nen Aizawl Khawpui chu a bei ta chiam a ni. Heng indo thlawhnate hi Tezpur Air Base aṭanga rawn chê an ni a. Thil hrechiang tute sawi danin a khalhtu Pilot pahnihte pawh kha Rajeshwar Prasad Singh Binduri (Rajesh Pilot) leh Suresh Kalmandi te an ni âwm e.
   Aizawl beihna atana an thlawhna hman te kha:
  
  1. TOOFANI: He Jet Fighter 
   hi Dassault M.D 450 Ouragan 
   a ni a. TOOFANI tih chu French
   ṭawnga HURRICANE (thlipui) 
   Hindi version mai a ni a. 
   France ram siam Single-seater
   air defence leh multi-role 
   fighter a ni a. A speed pangngai 
   chu 2500 km/hour a ni.

  2. GNAT: Hawker Hunter hi 
   transonic jet-powered single-
   pilot fighter a ni a. British
   company Hawker Aircraft 
   ten Royal Air Force tana kum 
  1940 - 1950 inkara an siam 
  a ni. A chak ber laiin (top speed)
  1,150 km/hour a ni.

  Hetianga IAF thlawhnaten Aizawl khawpui an beih vak hi March ni 5, 1966 a ni kan tih tawh kha. A tuk March ni 6 ah pawh rawn che lehin BOMB hial an thlâk ta a;  Aizawl khawpui chhunga Veng lian ber ber - Chhinga Veng, Mirawng Veng (Hmeichhe Veng), Dawrpui, Republic Vengte chu meivâpah an chang zo ta a; nunau pawisawilo thlengin mi tamtakin nunna an chân a; tam takin hliam an tuar bawk a. Indian Air Force chuan Aizawl khawpui chu vansang lam aṭangin March ni 13 thlengin a rûmṭhaih vut vut reng bawk a. A taka hmutuin Khasi Legislator G.G. Swell leh Rev. Nicholas Roy te hnena a sawi danin, "thlawhna chi hnih an thlâwk a. Pakhat chu a muang deuh, mei leh meikhu chhak chhuak ve lo, leh chi dang leh chu thlâwk chak lutuk mai; a lokal thâwm pawh kan hriat hma hauhva thlâwk bo leh nghal ṭhin a ni," a ti, an ti. 
   Hetia Mizote khawpui berin nasa taka beih a tawh hian Mizote rilru chu a ti zâm lova, a ti paukhauh sauh a, hnam anga inlungrualna a thlen ta hlauh a. MNF Movement chu hmeh mih ahnêkin a hnu kum 20 chhung zet ram chu a buai chhunzawm ta zâwk a ni! Hetianga Aizawl khawpui BOMB hmanga an beih hi Indian Military hotute chuan kum 1980 thleng pawh khan an la zêp (deny) lehnghal a: March ni 9, 1966 ah ram pawn (foreign) Chanchinbumi in India Prime Minister a zawhna ah, PM chuan bomb ni lovin mihring (sipai) leh ration thlâk angin a sawi hram a. An bomb themte kha chhum hmin-a ei theih ni hmiang!??
   Tichuan, Kum 1967 ah Armed Forces Special Powers Act chu Mizoramah hman a lo ni ta a. A hunlaia Eastern Command hotu ber Lt. Gen. Sam Manekshaw ho chuan Mizote history a thil râpthlâk êm êm mai pahnihna chu an rawn thlen leh ta! Chu chi KHAWKHÂWM a ni!
  Tûnlai ang deuh tho hian Mizoram chu kawngpui pahkhatin Silchar aṭanga lûtin Hmar tâwp aṭangin chhimlam thui tak thleng a tantlang rawih a. Kawngpui chhuahlam leh tlaklam ahte chuan khaw têtak tê tê an darhsarh niaih nuaih a. Chung khuate chu kawngpui hrûlah tihluihnain an hruai khâwm ta chiam chiam a ni! Sâwikhawm khuate hi Protected and Progressive Villages tih hming an vuah a. Mahse, a nihna takah chuan Jewish Concentration Camp min ti hrechhuak - Gas Chamber tel lovin!! 
   Sipai hotuten khua an sawikhâwm chhan ber zawk chuan an hming vuah PPVS awmzia a persan hle. Mizo mipuite sahimna emaw hmasawnna duh vang ni lovin, anmahni zawkin Hnam Pasalṭha rammu te beihna kawnga an awlsam zawkna leh an chakkhai hrêksak tumna avang zawk a ni a.  Khawkhâwm hunlai thil râpthlak tak takte vawin ni-ah kan sawi seng lovang. 
  Engpawh ni se, vawin Mizote India Sorkar laipuiin râlpui beih meuhva min beih ni kan hriatrengna ah hian kan thinlungah Hnamdang laka khâkna emaw, India Sorkar huat thar lehna emaw Armed Forces te chunga phuba lak duhna rilru emaw pawh keimahni ah chawk chhuak lo sela. Thil thleng tawh zawng zawngah inremna "Thuthlung" June ni 30, 1986 khan kan "Sign" tawh a. 
   Masada thilthleng avang khan Israelte chuan "Masada Will Never Fall Again!" an ti a; US in Hiroshima ah Atom Bomb a thlak ni chu Japanese ho chuan "Khawvêl Huap Remna Ni" ah an puang hlauh a.
  Hemi ni hian Mizo zawng zawngte Zoram chhung leh Zoram pawn hmun tina mite thinlungah "Hnam Inpumkhatna" rilru a tharin min pe leh zâwk se, a va duhawm dawn êm! Kan inlungrual loh chuan Pathian thua "Warning" awmsa hi kan chunga thleng thei a ni tih mawlh hi uar takin ka sawi duh:   
   "Ram dang mi in zinga awmte 
    chuan an san khalh telh telh 
    ang che u a, nangni chu in hnuai 
    telh telh ang. An pûktir ang che
    u a, nangni chuan in pûktir 
    ve lo vang. Anni chu lu an ni 
    ang a, nangni chu mei in ni ang." 
    (Deut 28:43-44).
a tih hi kei chuan tunlai kan ṭhangtharte "trend" ka thlîr hian ka hlau!

   Chuvangin, MZP thupui ang ngeiin, "Ṭanrual hi Chakna" a ni tih hi i hre thar leh ang u. MZP vul zêl se, ka lawm e.
                      .....

Sunday, February 24, 2019

MZP-IN AFSPA KAN DUH LO

PRESS RELEASE

Vawin ni 23rd February,2019(Inrinni) chhun dar 12:00 khan MZP Conference hall-ah emergency meeting neih a ni a, Meeting hi Tv. L. Ramdinliana Renthlei, President chuan a kaihhruai a ni.


   India sorkarin Mizoram leh hmarchhak state dang palia Assam Rifles hnena Armed Forces (Special Powers) Act hmanga thuneihna pek tumna a awm hi MZP chuan pawi a ti a, MZP chuan theihtawp chhuaha dodal a tum a ni. Armed Forces (Special Powers) Act hi MZP telna North East Students Organisation (NESO) chuan hun rei tak chhung thiat turin India a lo ngen tawh a, chu ngenna chu a ngai pawimawh lo mai ni lova state pangaah Assam Rifles te he dan hmanga thuneihna pek a tum hi MZP chuan na a ti a, India sorkarin tunah he a thil tum hi titawp rihin, ngaihtuah that leh turah a dah a, titawp hlen tur leh he dan hi thiat turin MZP chuan India sorkar a phut a ni. Armed Forces (Special Powers) Act hian sipaite hnenah warrant tel lova mi man theihna te, mi veh leh mi in dap theihna te, silai hmeh puah phalna thlengin a pe a, hmarchhak state thenkhatah he dan hi hman mek a nih bakah tunah Mizoram leh state dang paliah Assam Rifles te chu warrant tel lova mi man phalna leh thil zawn phalna pek a tum leh hi MZP chuan hriatthiam har a ti a ni.


     He Act hi Zoramin zalenna a sual laiin India sorkarin Mizoramah a lo hmang tawh a, danin mi man leh mi tihduhdah phalna a pek angin India sipaite'n nasa takin Mizo mipui min lo tiduhdah tawh. Khang laia kan tuarna kha intihduhdahna satliah ni lovin, dan hmang ngeia intihduhdahna a ni a, danin sepcial power a pek India sipaite'n Mizote kutthlaka an duh duh an man te, jail an tantir te, chhek in an hal te, kan in leh lo an tichhia te, pawngsual thlenga min tihduhdahnate kha Armed Forces (Special Powers) Act hun laia thleng a ni a, vawiin thlengin rilru na leh rilru lama harsatna tawk te, ramtuileilova awm te pawh an la awm a ni tih hi India hian lo hre rawh se.

      Armed Forces (Special Powers) Act vanga Mizote tuarna zozai kha MZP chuan a la theihnghilh thei lo a, India-in Mizote a hmuhsitzia hi na a tih reng bakah kan thenawm state-a kan unaute chungah he dan hi hman a la ni hi na a tihpui a, Assam Rifles te he dan hmanga kan chunga inlek phalsak tumna a awm hi MZP chuan hriatthiam har a ti tak zet a ni.

         Zalenna sual laia India-in Mizo mipui a tihduhdahnate duhtawk lo ni awm ziazanga he dan a rawn sawi ri leh hi Mizo mipuite tan hriatthiam a har a, Mizo mipuite chu he thil dodal tura tangrual turin MZP chuan a ngen a ni.He Act hi khawvelin a pawm lo a, human rights hum tumtu pawl hrang hrangte pawhin rapthlak an ti a, he dan hi thiat turin India sorkar an ngen thin. Khawvelin 'draconian law' ti hialin a sawi a, 'licence to kill' inpekna dan tiin a sawi thin bawk. Chu dan rapthlak tak mai chu Mizoram leh hmarchhaka hmang lo turin MZP chuan India sorkar a ngen a, he dan hi thiata titawp nghal turin a ngen bawk a ni.

     Hemi chungchangah hian MZP chuan India ram prime minister hnenah lehkha thehluh a tum a, hemi atana ministry of home affairs-in order an chhuah pawh hal a tum a ni.Tin, tunlai thil thleng, Mizoram hmun hrang hranga sipai an inzar pharh chungchang pawh MZP chuan a ngaihtuah a, khaw hrang hrangah Assam Rifles-in an inkhuar a, an inkhuarna khaw mipuite bangbo tak leh hlauthawng ru taka an awm te chu pawi a ti a, chutiang hun kan tawn laia India sorkarin Assam Rifles te warrant tel lova mi man phalna pek a tum uaih uaih mai hi MZP chuan mak a tiin sipaite hi exercise la anga sawi an ni tlat mai te hi thil ngaihthatthlak loh inphum theihah a ngai a, mipuite himna ngaihtuah tur leh thlamuan turin Mizoram sorkar a beisei a ni.



                   Sd/-
(LALNUNMAWIA PAUTU)
      General Secretary

Saturday, December 22, 2018

MSU in Education Minister hmu

Ni 21/Dec/18 (Zirtawpni) chhun dar 12 khan MSU, Gen. Hqrs, Aizawl chuan Pu Lalchhandama Ralte, Minister i/c School Education Department nen inkawmhona hun an hmang a.

MSU hian zirna kaihhnawih thilah School timing tihdanglam chu National Curriculum Framework (NCF)-in a sawi ang leh, zirlai leh chhungkaw tam takin harsatna an tawh sut kian nan zirtirtu, zirlai leh nu leh pate duhdan (STAM questionnaire 2017) ang leh tunhma a tan hun leh ban hun (9am - 3pm) chu Mizoram Academic Session 2019 a hman leh ngei a nih theih nan an ngen a.

Mizo zirlai lehkhathiam, chhungkaw harsatna leh chhan dang tamtak vanga zir chhunzawm thei lote tan zirna sang zawk leh an nih duh ang leh an tum ram an thlen ngei theih nana țanpuina tur "Educational Trust Foundation" din dan tur chungchang te an sawipui a ni.

Issued by : Mizo Students' Union (MSU) ; General Headquarters, Aizawl.

MZP LEH EDUCATION MINISTER INKAWM CHUNGCHANG PR

MZP PRESS RELEASE
21st December, 2018

Vawiin 21st December, 2018 Chawhma dar 10:30 khan Pu Lalchhandama Ralte School Education Minister room-ah MZP hruaitute leh School Education Minister Pu Lalchhandama Ralte kaihhruaina in meeting neih a ni.

Meetingah hian  School Education Minister leh MZP hruaitute hian inpawh tlang takin Mizoram Education siamthat dan chungchang sawiho a ni a, hun remchang hmasa berah meeting neih ho leh tura ruahman a ni bawk a ni.

Meetingah hian zirtirtu semrual chungchang te, Mizoram Education Service siam chungchang te, School Education Directorate pahnih(Elementary - Secondary) a thenhran chungchang te, CCE ennawna siamthat chungchang te, National leh State level a zirtirtu chawimawina dawng te hamthatna dawn tur chungchang te, School timing chungchang te, Hostel rules chungchang leh School fee chungchang te sawiho a ni.

Thursday, December 20, 2018

EDUCATION MINISTER NEN INKAWM


Vawiin 21.12.2018 (Zirtawpni) chawhma dar 10:30 khan Education Minister thar Pu Lalchhandama Ralte chuan a Office Chamber, New Secretariat Complex-ah MZP General Headquarters hruaitute lengah a sawm a, thungpui inhona neih niin Mizoram zirna (education) chungchanga sorkar thar hmachhawp leh mizoram zirna siamtha tura hmalak ho zel dan tur te inpawh tlang taka sawiho a ni.

MZP lam hi Tv. L.Ramdinliana Renthlei President in a ho a, Elected Office Bearer te bakah Executive Committee Member leh NESO Council Member hman remchang apiangin an tawiawm a. Education Minister hi Pi Esther Lalruatkimi IRS, Secretary to School Education bakah Pu Lalrinsanga Ralte M.L.A leh Pu Lalmuanpuia M.L.A ten an tawiawm a ni